Het Parool / Kunst & Media (26 juli 2010)
Zaterdag ging het kunstproject Fat Form van start. Een week lang videokunst, performance, mode, sculpturen en hiphoptalent – op het dak van winkelcentrum Kraaiennest in Amsterdam Zuidoost.
DANIËL BERTINA
“We zoeken naar een vorm van een festival die zó fat is, dat alle stijlen en culturen erin passen,” zegt kunstenaar en dj Daniela Bershan (Zweibrucken, 1980) op het dak van winkelcentrum Kraaiennest, terwijl tientallen collega’s koortsachtig werken aan de presentaties van hun werk. In amper drie weken tijd stampte een artistieke viereenheid – naast Bershan bestaande uit geestverwanten Robert Dupic, Kaleb de Groot en Jonas Ohlsson – hier het Fat Form kunstproject uit de grond.
Een samenwerking met het Kwakoe Festival werd op het laatste moment afgeblazen. De stichting Straat van Sculpturen – bekend van de Blijmer Biënnale – schoot te hulp en bood het dak van winkelcentrum Kraaiennest als festivallocatie. Een week lang komen hier experimentele videokunst, installaties, performance, mode, schilderkunst, sculpturen en hiphoptalent samen. Fat Form duurt tot en met zondag 1 augustus.
Optredens van hiphophelden zoals Grote Prijs van Nederland winnaars Dret & Krulle en M.O. & Brakko – geboren en getogen in K-City (lees: Kraaiennest) – worden afgewisseld met woest experimentele beeldende kunst, waaronder het werk van zes Braziliaanse kunstenaars die begin deze maand als artists in residence werden ondergebracht bij stichting FLATstation.
“Die Brazilianen hebben hele spannende manieren gevonden om met de ruimtelijke en sociale problemen in de achterbuurten (favelas) van hun stad om te gaan,” zegt Bershan. “We hebben hun expertise naar de Bijlmer gehaald.”
Het resultaat: architectonische tekeningen en schilderijen, geïnspireerd op de Bijlmer, door Carlos Antonio de Mattos en graffiti van Guga Ferraz. Dit in combinatie met ter plekke gemaakte sculpturen van Kaleb de Groot, Ad de Jong, Manja Hunger, en Bershan zelf.
Het project probeert schijnbaar onverenigbare werelden te verenigen, door alles dwars door elkaar heen te programmeren. Bershan: “We brengen al die vrije radicalen samen.”
Naast Brazilië is ook Zweden vertegenwoordigd op Fat Form, met de video-installatie van de Zweeds-Nederlandse kunstenaar Magnus Monfeldt (Avesta, 1973). Hij toont de Nederlandse première van Kära mor och far (‘lieve moeder en vader’, 2010): deel twee in een trilogie over zijn fascinatie voor westernverhalen en klassieke oorlogsfilms.
In het eerste deel van zijn vervreemdende trilogie, Big Game (2008), toonde Monfeldt een confrontatie tussen een cowboy en een bizon, gefilmd in een Zweeds bizonreservaat in Monfeldts geboortestadje. In deel drie, You’ll never walk alone, reist hij met zijn chronisch zieke vader naar een oude Sergio Leone filmset in Spanje. Daar speelt vader de dubbelrol van indiaan en cowboy: een mens in strijd met zichzelf.
In de film Kära mor och far, die op Fat Form wordt vertoond, jaagt Monfeldt – verkleed als hippieachtige Zweedse indiaan annex Vietnam veteraan – op een hoogblonde cowboy in het wilde westen van het Kroatische berglandschap. In een voice-over dicteert de indiaan een (denkbeeldige) brief aan zijn familie.
“Het is een soort verkapt bericht aan mijn eigen ouders in Zweden – dat het goed met me gaat, als kunstenaar hier in Amsterdam,” grijnst Monfeldt. “Ik gebruik mijn herinneringen aan bestaande films en vervorm het tot een nieuw verhaal.”
De vier artistieke leiders van Fat Form wilden al jaren een groot kunstproject in hun eigen buurt organiseren. “We zijn een beetje moe van het stigma dat op de Bijlmer rust,” zegt Daniela Bershan. “Er heerst hier een enorm inspirerende zelfredzaamheid en creativiteit. Kijk naar het succes van de lokale hiphoppers die nu landelijk doorbreken. Het is een unieke tijd voor Zuidoost.”
“De verschillende elementen van Fat Form houden elkaar in de tang. Zo worden bezoekers een beetje gedwongen om naar elkaar te kijken. Veel van mijn kunst gaat over dat soort confrontaties en controleverlies: ik breng onbeheersbare elementen samen die op organische wijze gaan groeien. Fat Form is hetzelfde op grotere schaal.”