Het Parool / Kunst & Media (28 december 2010)
Aram Tanis reisde naar Peking en maakte er een fotoboek. Met Blowing smoke and seahorses toont hij de intieme en mysterieuze kanten van deze miljoenenstad.
DANIËL BERTINA
“In Peking zie je overal enorme reclameposters waarop het ‘ideale’ leven staat afgebeeld,” zegt fotograaf Aram Tanis (Seoul, 1978). In de kleine expositieruimte van Cultureel Organisatiebureau ARTTRA vertelt hij over zijn zes maanden durende verblijf in Peking, die onlangs werd afgerond met zijn nieuwe fotoboek Blowing smoke and seahorses. “Die stad is ontzettend grauw, helemaal volgebouwd, en bedekt met een dikke laag smog. De natuur zie je alleen nog terug op die posters. Dat is een bizar contrast.”Aram Tanis studeerde aan de Rietveld Academie, Kaywon School of Art and Design en De Ateliers, en exposeerde bij galeries in Istanboel, Seoel en Sydney. Eerder dit jaar reisde hij naar Peking met steun van Institute for Provocation: een kunstorganisatie gelieerd aan het Fonds BKVB. Het Fonds heeft voet aan de grond in Beijing, en biedt per jaar twee Nederlandse kunstenaars de mogelijkheid om daar een periode te werken.
In zes maanden in die miljoenenstad maakte Tanis een verstilde zwart-wit fotoserie in boekvorm – nu te koop via zijn website. De titel Blowing smoke and seahorses verwijst naar met uitsterven bedreigde zeepaardjes, die als potentieverhogend voedsel op elke Chinese straathoek verkrijgbaar zijn. Bij ARTTRA aan de Tweede Boomdwarsstraat in de Jordaan zijn een aantal van Tanis’ eerdere werken uit Azië – surreële foto’s van een aantal immense kantoorgebouwen in Tokio – op groot formaat te bekijken. De expositie loopt tot aan het eind van het jaar. Tegelijkertijd is een van zijn andere fotoseries te zien in het Van Abbemuseum te Eindhoven.
“Het was mijn plan om de stad vast te leggen, maar ik wilde niet de clichés fotograferen. Veel fotografie over Peking richt zich op de grote objecten in die stad: de enorme gebouwen, tempels en pleinen. Visueel allemaal erg imponerend – maar dat pittoreske beeld wilde ik juist vermijden. Ik heb geprobeerd een gevoel van verwondering over te brengen over de gekte van die stad, en hoe herkenbare vormen steeds weer terugkeren. Ik wilde een intiem portret van die grote stad maken. Want ook de details zijn onderdeel van het leven.”
In een van zijn foto’s toont hij een close up van een bevroren waterdruppel, die qua vorm doet denken aan de koeltorens van een fabriek, te zien op een eerdere pagina. Een beeld van een piepklein vastgebonden vogeltje op een stok staat naast een foto van een ballon die langs een treurige flat omhoog zweeft. “Dat zijn contrasten waar veel mensen in hun haast overheen kijken. Het zijn momentopnamen van dingen die weer snel zijn verdwenen, nadat ik de foto had gemaakt. Maar dat betekent niet dat ze niet hebben bestaan. Ik wilde al die schoonheid niet verloren laten gaan.”
“China is een ruig en heftig land, en heel moeilijk te doorgronden,” zegt Tanis met een mengeling van afkeer en bewondering. “Het land heeft zich in korte tijd heel snel ontwikkeld, maar veel mensen hebben nog die boertige Maoïstische mentaliteit. China is in vergelijking met Japan en Korea, waar men buitengewoon beschaafd overkomt, écht een ranzige boel. Dat grauwe, mistroostige gevoel is ook mijn foto’s binnengeslopen. Maar de Chinezen die ik mijn foto’s heb getoond vonden het een heel mooi beeld van hun stad.”
Aram Tanis, geboren in Seoul en vanaf 1979 opgegroeid in Nederland, reist al jaren naar Azië voor fotoreportages. “Toen ik nog op de Rietveld zat was ik meer bezig met mijn identiteit, en het feit dat ik geadopteerd ben. Ik ben er nu wel klaar mee. Op straat in Peking werd ik altijd meteen in het Chinees aangesproken, en dan reageerden mensen heel verbaasd dat ik niets terug kon zeggen. Vooral omdat mijn Hollandse vriendin wél Chinees spreekt.”