Cultureel Persbureau / 10 mei 2012
“Voor mij is opera véél meer dan alleen muziek,” zegt de Israëlische regisseur Sjaron Minailo. “Het klinkt misschien een beetje hoogdravend, maar mijn internetopera past helemaal in de traditie van Richard Wagner. Soul Seek is echt een multimediaal gesamtkunstwerk, waarin mode, webdesign en digitale media, spel, cinema, theater, dans en experimentele muziek tot één geheel samenvloeien. Zonder dat één element de overhand heeft.”
Soul Seek van Studio Minailo is de eerste internetopera ter wereld. Op www.slsk.nl is deze opera gratis te bekijken, verdeeld over vijf scènes van ongeveer vijf minuten – met cliffhangers. Minailo: “Wie weet is ergens op een obscure site in Sri Lanka nog een andere opera online gezet, maar dit is de eerste opera die helemaal voor het internet is gemaakt.” Hij grijnst. “Nu hoop ik dat Soul Seek zo snel mogelijk viral gaat.”
[youtube width=”605″ height=”490″]http://youtu.be/HB-VaTsVjao[/youtube]
Als regisseur is Minailo verbonden aan het Kameroperahuis. Ik leerde hem kennen tijdens onze studie Theaterwetenschap en samen maakten we een paar jaar onbegrijpelijk, vreemd bewegingstheater. Minailo studeerde af op zijn eigen kunstvorm: de MTV Opera. Een vermenging van hedendaagse opera, woest experimentele muziek en de snelle beeldenstroom van MTV-clips.
Soul Seek is het geesteskind van Minailo en componist / zanger Anat Spiegel. In vijf korte hoofdstukken toont de internetopera de bizarre wederzijdse obsessie tussen een flamboyante nachtclubperformer (gespeeld door Spiegel) en een haar eenzame bewonderaar (actrice Mira Helmer). De twee worden samengebracht door een spookachtige vrouw (danser Sophie Maczewski) die als een witgeschminkte doodsengel gewapend met twee mysterieuze speeldoosjes het lot van de twee vrouwen lijkt te sturen. In nachtmerrieachtige scènes verwisselen de vrouwen meerdere malen van rol, en van lichaam.
Minailo lacht.
“Mijn werk gaat bijna altijd over psychologische oorlogsvoering én fysiek geweld tussen vrouwen. Misschien is het verknipt, maar ik verdien de kost met vrouwelijk lijden.”
Zowel qua thema als in de beelden verwijst Soul Seek naar de iconische film Persona van Ingmar Bergman, die Minailo vorig jaar ook tot opera bewerkte, en David Lynch’s vervreemdende Mulholland Drive. De scènes worden voortgedreven door een dreigende soundscape, electropop, hoekige John Zornachtige kamermuziek en Spiegels warme, veelzijdige en soms croonende stem – die doet denken aan de expressieve rauwheid van P.J. Harvey met een losse, jazzy timing.
“Muziek is voor mij een taal zonder duidelijke betekenis. Soms lijk ik meer een choreograaf dan een theaterregisseur. Mijn regie werd gestuurd door de muziek en de sferen, beelden en gebeurtenissen die daarbij naar boven kwamen. Het is zeker geen lineair verhaal, maar door het gebrek aan houvast ga je juist heel aandachtig kijken en luisteren.”
Als tieners zaten Spiegel en Minailo samen op de Thelma Yellin theaterschool in Tel Aviv, sindsdien werken ze samen. In 2009 werd Minailo gevraagd om tijdens de Operadagen Rotterdam een derde voorstelling te presenteren, naast zijn producties Elektra | Erwartung en La Femme Humaine. Minailo en Spiegel besloten een soapopera te maken – letterlijk en figuurlijk – bestaande uit vijf korte scènes, gespeeld in de foyer. Minailo:
“Dat hadden we in no time in elkaar gezet, maar we wilden er allebei graag nog op door.”
Drie jaar later kwam Soul Seek tot stand met een minimaal budget, en de grotendeels vrijwillige inzet van alle betrokkenen. In vijf dagen werd alles opgenomen. Toch heeft het project niets van de ongepolijste do-it-yourself grofkorreligheid die je daarbij zou verwachten.
“Ik ben een enorme esthetische zeikerd. Ik houd erg van die strakke, gelikte en mooi uitgelichte beelden.”
“Maar dat streven naar schoonheid is nooit een doel op zich, en zeker niet gebonden aan geld. Met een paar spotgoedkope LED-lampen en een HD camera kom je al een heel eind. Daarnaast had ik een team van goede mensen om me heen verzameld, die allemaal aanvoelden dat dit een heel bijzonder project zou worden. We hebben àlles en iedereen in onze omgeving ingezet om iets nieuws te kunnen maken. Heel postmodern allemaal.”