Het Parool / Floriade Special (16-6-2012)
De Amsterdam ArenA is hard op weg om het groenste stadion van Europa te worden. Directeur Henk Markerink wil zelfs een windmolen voor de deur.
DANIËL BERTINA
Henk Markerink, algemeen directeur van de Amsterdam Arena, stapt op de middenstip. Hij wijst naar het gras van Ajax. “Als het gaat om de Floriade en de innovatie in de tuinbouw, mag ik je dan even wijzen op onze grasmat? Jarenlang waren we het lachertje van de Nederlandse voetbalstadions, maar nu zijn we een van de beste. Er zit héél veel onderzoek in dit gras.”
Sinds 1995 is Markerink als algemeen directeur betrokken bij de organisatie. De ArenA speelt – als landmark in Zuidoost – een belangrijke rol in het Amsterdamse ontwerp voor de Floriade 2022. Markerink: “Het unieke is dat de Floriade 2022 helemaal wordt ingebed in het bestaande woonwerkgebied.”
Het Floriadeconcept bleek naadloos aan te sluiten bij de drie thema’s waar Markerink en zijn geestverwanten uit het lokale bedrijfsleven al een tijd op kauwden: duurzaamheid, diversiteit, en slimme technologie die dat alles mogelijk kan maken. Gericht om Zuidoost – één van de oudste kantorenparken van Nederland – in een nieuwe levensfase te brengen. Markerink: “De Floriade biedt de ArenA de mogelijkheid om onze ambities op een wereldpodium te tonen, en met onze evenementen kunnen we bezoekers naar de Floriade trekken.”
In 2009 tekende Markerink een intentieverklaring om samen met de gemeente een grote duurzaamheidslag te maken. De ArenA heeft de ambitie om per 2015 volledig klimaatneutraal te opereren. Dat betekent dat er per saldo geen CO2 meer wordt uitstoten, en dat het bedrijf minimaal voor de helft gebruik zal maken van duurzame energie. “Onze groene ambitie is de sterkste van Europa,” zegt Markerink.
“Ik ben nog geen enkele collega-stadiondirecteur tegengekomen, die er zó indringend mee bezig is. Het thema begint maar nét in de sector door te dringen; veel stadions hebben nog totaal niet in beeld hoe vervuilend ze eigenlijk zijn.”
In de periode 2009-2010 maakte de ArenA een overzicht van de footprint op het gebied van afval, energie en geproduceerde CO2-kilometers. Een nulmeting, om de mate van vervuiling en energieverbruik in kaart te brengen.
Markerink: ”Toen hebben een aantal maatregelen uitgerold om die footprint te reduceren en meer zelfvoorzienend te gaan werken. Denk aan efficiënter energiegebruik, slimme afvalscheiding volgens het cradle-to-cradle principe, en we hebben het gebruik van openbaar vervoer steeds meer gestimuleerd.”
Van alle groene maatregelen, is vooral die laatste essentieel. Markerink: “Onze grootste vervuilingspost ontstaat door het aantal verkeersbewegingen rond de evenementen, en dat terwijl we hier een prachtig station op loopafstand hebben liggen. Een andere grote vervuiler is de grasmat. De huidige groeilampen vréten energie, maar we hopen snel te kunnen overstappen naar led-verlichting.”
Het gebouw is nu aangesloten op zowel stadsverwarming als stadskoeling: twee milieuvriendelijke en efficiënte manieren van klimaatbeheersing. Verder zijn er proefopstellingen met zonnepanelen en windturbines geïnstalleerd, en heeft de ArenA belangstelling voor een eigen windmolen voor de deur – allemaal om eigen energie te kunnen opwekken. Ook wordt er in het nieuwe hoofdkantoor een systeem aangelegd om met regenwater de toiletten te spoelen.
“Die innovatiedrang zit vanaf het begin in ons dna,” zegt Markerink trots. ”Eind jaren negentig was de ArenA een vooruitstrevend concept. We waren de eerste in onze soort: een multifunctioneel stadion geschikt voor voetbal en grote evenementen, continu in gebruik. Maar als je eenmaal state of the art bent moet je flink investeren om dat ook te blijven. We hebben die vernieuwingsdrift behouden.”
“Duurzaamheid is niets abstracts, maar het vereist wél een fundamentele omslag in het denken. Zeker in het bedrijfsleven waar alles draait om de jaarrekening. Natuurlijk schermen veel bedrijven met mooie woorden over corporate social responsibility, maar uiteindelijk vraagt iedereen zich af: hebben we nog geld verdiend? Nu bevinden we ons in een bijzondere tijd. Technische vooruitgang heeft het mogelijk gemaakt dat duurzame maatregelen steeds beter betaalbaar worden, en nu zelfs geld kunnen opbrengen.”
Het is voor de ArenA van groot belang dat Zuidoost een succesvol gebied is. Investeringen rond de Floriade 2022 kunnen daarvoor zorgen, zegt Markerink. ”Dit is een uitgelezen kans om duurzaam te investeren in het gebied, waardoor het voor mensen steeds aantrekkelijker wordt om hier te wonen, werken en recreëren. En dat zijn onze potentiële bezoekers. Zo versterken we elkaar. Ingewikkelder is het niet.”