Het Parool / Kunst & Media (30 september 2010)
Eén nacht per jaar is Tuschinski in de ban van The Night of the AdEaters. Een nacht lang kijken naar honderden markante reclamefilmpjes, afkomstig uit alle windstreken.
DANIËL BERTINA
Al dertig jaar is het een wereldwijd fenomeen: La Nuit des Publivores, of The Night of the AdEaters. In honderden bioscopen ter wereld komen massa’s bezoekers bijeen, om één nacht per jaar een zes uur durende compilatie van honderden bizarre, geestige, ontroerende of tenenkrommende reclamefilmpjes te bekijken – afkomstig uit de hele wereld. Van Hong Kong, Beiroet en Boekarest, tot Kopenhagen, New York of Mexico Stad – vaak is het een happening, zegt Michèle van der Kemp van reclamebureau Nijgh. Vorig jaar stuitte ze in Parijs op deze eigenaardige gebeurtenis, en besloot in samenwerking met evenementenbureaus Blue Group en Treat deze Night of the AdEaters naar Nederland te halen.
In 1986 was het evenement voor het laatst in Nederland te zien. De Nacht van de Reclamevreters werd toen om onduidelijke redenen niet doorgezet, aldus Van der Kemp. Aanstaande zaterdagnacht keert het festival na 24 jaar weer terug in het Tuschinski Theater. Het feest duurt tot zondagmorgen.
Night of the AdEaters draait om de bijna zes uur durende compilatie van de meest markante reclamefilms van de laatste dertig jaar – opgedeeld in vier hapklare stukken. Daarnaast er een uitgebreid randprogramma met de komieken van de Comedytrain, live muziek en dj’s, poëzie van Nightwriters Jules Deelder en Christophe Vekeman, en een rock karaokeshow. In zaal vier huist het Parool Theater, waar onder andere films van Erwin Olaf en Anton Corbijn worden vertoond.
“Elk land geeft een eigen invulling aan het festival,” vertelt Michèle van der Kemp. “In Parijs stond de hele straat vol met een uitzinnige menigte, en je voelde het enthousiasme door het publiek deinen. In Japan zijn de bezoekers veel serieuzer; daar komen ze echt af op de artistieke kwaliteit.”
Night of the AdEaters is het geesteskind van de excentrieke Jean Marie Boursicot (Montélimar, 1953). Een Franse cinefiel die als kind gefascineerd raakte door korte reclamefilmpjes, en zich ontpopte tot fanatieke verzamelaar. In de loop der jaren legde hij een immense collectie aan. Uniek ter wereld. In 1981 organiseerde Boursicot zijn eerste Nuit des Publivores: een nachtelijke vertoning van zijn handgemaakte compilatie historische commercials, daterend van 1935 tot 1981. Het werd een doorslaand succes. Inmiddels krijgt Boursicots ‘museum’ – gevestigd in zijn privékasteeltje te Zwitserland: de Jean Marie Boursicot Cinémathèque – per jaar een slordige 25.000 nieuwe reclamefilmpjes toegestuurd.
“Eén keer per jaar sluit hij zichzelf een paar maanden op om nieuwe aanwinsten te bekijken en te ordenen,” vertelt Van der Kemp. Met Blue Group reisde zij naar Zwitserland om een vijfjarige Nederlandse licentie voor het festival te tekenen. “De meest bijzondere filmpjes monteert hij tot een zes uur durende collage die op het jaarlijkse festival wordt gepresenteerd. Geld om zijn collectie te digitaliseren of te archiveren is er niet, en het interesseert hem niet. Alles zit in zijn hoofd. Dat is ongelofelijk: hij weet precies waar, in welk stoffig filmblik, die ene Japanse reclame uit de jaren vijftig zit die hem doet denken aan een recente Franse inzending. Zo legt hij de historische en thematische verbanden in zijn AdEater-films.”
“Reclamefilms zijn een vorm van kunst, die heel veel zegt over de cultuur en traditie waar ze vandaan komen,” zegt Van der Kemp. “Het is te zot voor woorden dat deze kunstvorm niet word gekoesterd, want het is ontzettend knap om in dertig seconden op een overtuigende manier een goed verhaal te vertellen. Daar kan iedereen van genieten. The Night of the AdEaters is zeker geen festival voor alleen de reclameprofessionals.”