Het Parool / Kunst & Media (13 mei 2011)
In de aanloop naar het symposium ‘What Design Can Do!’ presenteren vijf ontwerpers oplossingen voor Amsterdamse ergernissen. Vandaag Richard van der Laken van De Designpolitie over de talloze opbrekingen in de stad.
DANIËL BERTINA
Ontwerper Richard van der Laken (Amstelveen, 1970) kan zó uit het hoofd vier van de talloze bouwputten, opbrekingen en wegversperringen opnoemen, die hij op zijn dagelijkse fietsroute naar zijn studio moet zien te omzeilen. “En dat is al twaalf jaar onverminderd irritant.” In zijn kantoor aan de Graaf Florisstraat – volgestouwd met iMacs, posters, stickers, flyers en kasten vol designboeken – vertelt hij over de oplossingen die De Designpolitie voor deze Amsterdamse ergernis heeft verzonnen. Met intrigerende namen als De Wachtverzachter en Happy Obstructions.
Van der Laken is één van de initiatiefnemers van What Design Can Do!. Dit is een tweedaags symposium over de creatieve kracht van ontwerpers en vormgevers, en hoe design een oplossing kan bieden voor talloze maatschappelijke problemen. What Design Can Do! is 26 en 27 mei te bezoeken in de Stadsschouwburg.
Opbrekingen in de stad zijn vaak een noodzakelijk kwaad, stelt Van der Laken terwijl hij aan een onwillige printer morrelt. “Daar valt niets aan te doen, maar je zou wel kunnen proberen om de ergernis en irritatie iets te verzachten.”
Zo kwamen ze op het idee van de Wachtverzachters: schoonmakers die in teams razendsnel de wachtende auto’s in de file, van wielen tot dak, een grondige poetsbeurt geven. Van der Laken: “Niet halfslachtig een beetje boenen. Maar écht een strak gecoördineerde actie, als een pitstop. Zo krijgen al die opstoppingen voor automobilisten toch nog enig nut.”
Verder stelt De Designpolitie voor om alle zanderige bouwputten en wegversperringen buiten werktijden te veranderen in openbare stadsstranden. Dit onder de noemer Happy Obstructions. “Zie bijvoorbeeld die kaalslag op de kruising van de Ferdinand Bolstraat en de Ceintuurbaan. Zet daar een paar picknicktafels neer, en maak er een buurtfeest van! Zo gebruik je de kracht van al die ergernis en agressie voor een ludiek tegenoffensief, om het gevoel van gemeenschap te versterken.”
“Design is meer dan alleen het ontwerpen van een mooie vaas of stoel,” zegt Van der Laken. “Design draait vooral om communicatie, en het vormgeven van je leven en de maatschappij. Voor mij is het ook een soort judo – waarbij je probeert de kracht van het probleem om te buigen tot elegante oplossing.”
In hun brainstormsessie liet De Designpolitie zich inspireren door de anarchistische aanpak van de burgemeester van de Colombiaanse stad Bogotá: de filosoof en wiskundige Antanas Mockus. Gedurende zijn ambtstermijn als burgervader huurde Mockus 420 clowns en mimespelers in, om de enorme verkeerschaos in zijn stad op komische manier te beteugelen. “Eigenlijk zou de gemeente bij elke verbouwing van de openbare ruimte een fractie van de begroting moeten reserveren voor dit soort buurtprojecten,” zegt Van der Laken.
“Zo wordt een bouwput meer dan een irritant symbool van de amorfe ambtelijke molen, maar krijgt het beleid een socialer gezicht. Onze oplossingen zijn nét zoals de slagzin van de belastingdienst, maar dan omgekeerd: makkelijker kunnen we het niet maken, maar wél leuker.”
What Design Can Do! Stadsschouwburg Amsterdam, 26 en 27 mei