Het Parool / Kunst & Media (17 september 2011)
Britse kunstenaar schopt tegen heilige huisjes en de mannenmaatschappij
Sarah Maple – kunstenaar, fanatiek feministe, en vrijzinnig moslim – exposeert bij Kochxbos Gallery. Haar eerdere werk zorgde voor een rel. ‘Fuck it. Nu maak ik gewoon wat ik wil.’ /// DANIËL BERTINA
I love orgasms – staat op een vrolijke gele button, vastgeprikt op haar gitzwarte hoofddoek. De rest van de verhulde vrouw blijft verborgen onder de lappen, op haar speelse blik na. Het is een van de provocerende schilderijen van de Britse kunstenares Sarah Maple (Sussex, 1985): beeldend kunstenaar, fanatiek feministe en vrijzinnig moslim. Vandaag opent Maple’s tentoonstelling bij Kochxbos Gallery Amsterdam. Veertien van haar kunstwerken zijn tot en met 15 oktober te zien aan de Eerste Anjeliersdwarsstraat.
Vers van de academie maakte Maple een vliegende start. Direct na haar afstuderen aan de Kingston University won ze in 2007 de New Sensations Prize, uitgereikt door kunstpaus Charles Saatchi en Channel 4. De Britse pers bejubelde haar als nieuwe Tracy Emin. Want het werk van Maple – Islamitische moeder, Christelijke vader, opgegroeid als belijdend moslim in een blanke buitenwijk – lokte de nodige controverse uit.
Zo zorgde haar expositie in Londen, This artist blows (2008) voor een grote rel. De reden? Het schilderij Haram, waarop Maple zichzelf had geportretteerd, getooid met haar moeders Iraanse hoofddoek en een pasgeboren varken in de armen. Een beleefde, afkeurende reactie van de organisatie van Britse moslims op Maple’s beeldenstorm, werd door de sensatiepers tot hysterische proporties opgeblazen. Het leidde tot bakken hatemail en bedreigingen, een steen door de galerieruit, en heel veel media-aandacht.
Maple schrok van het venijn. “Ik ben misschien een beetje naïef geweest. Het was niet mijn bedoeling om puur te provoceren. De onderwerpen in mijn werk – het contrast tussen religies, de rol van de vrouw, seksualiteit en het feminisme – hebben een grote, vormende rol in mijn leven gespeeld. Dáár wil ik het over hebben. Door middel van humor probeer ik absurde misstanden te laten zien. Maar mijn kunst is niet kwaadaardig bedoeld. Er zit veel fun in.”
“Het heeft een tijd voordat ik weer vrij werk durfde te maken, zonder me steeds zorgen te maken over hoe mensen erop zouden reageren. Begin dit jaar heb ik de knoop doorgehakt en gezegd: fuck it. Nu maak ik gewoon weer wat ik wil.”
[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=X4oXs_BzmUw[/youtube]
Bijna al haar werk begint met een foto die de basis vormt voor een later schilderij, vertelt Maple. “Soms gaat dat een aantal keer heen en weer. Van foto naar schilderij, naar foto van het schilderij van de foto. Het is een ongrijpbaar, lang en instinctief proces.”
In april waren al een aantal van haar werken te zien bij Kochxbos Gallery. “Daar presenteerde ik onder andere mijn Cock fotoserie. Zelfportretten waarbij ik nonchalant poseer met allerlei alledaagse objecten, die ik als nepfallus gebruik. Duizenden jaren hebben mannen van alle voorrechten in de samenleving genoten – uitsluitend op basis van dat ene orgaan. Dat is belachelijk. Met die fotoserie wilde ik het ultieme symbool van mannelijkheid uitlachen.”
Op een driepaneel van foto’s, getiteld Signs, is Maple afwisselend gekleed in rode hijab, rode lingerie, en gestoken in een zakenpak met rode stropdas. Glimlachend houdt ze drie bordjes omhoog: I wish I had a penis, because then I’d fuck you, then steal your job. In haar werk is Maple vrijwel altijd zélf in beeld, zij het in de huid van een personage. “In mijn kunst speel ik altijd een rol, want het voelt gênant om mezelf als de alledaagse Sarah te portretteren.”
“Het zou te eenvoudig zijn geweest om voort te borduren op mijn Islamwerken,” zegt Maple over de ontwikkeling van haar kunst. “Het verkocht goed, en het kwam in opspraak. Maar dat is niet wat mij als kunstenaar drijft. Ik maak kunst over onderwerpen die iets wezenlijks voor me betekenen, en nu wil ik me meer richten op de positie van vrouwen in onze samenleving.”
Haar nieuwste serie – die januari in Londen wordt getoond – heet Disney princesses in high profile jobs. “Het zijn zes foto’s waarop ik verkleed ben als Disney prinsesjes: Belle, Assepoester of Doornroosje. Disney draagt een heel passief idee van vrouwelijkheid uit, en dat wilde ik bekritiseren. Dus plaatste ik die prinsesjes in beroepen die traditioneel door mannen worden gedomineerd. Als Doornroosje speel ik in een operatiekamer voor chirurg. En op een andere foto sta ik als Belle in een stadion naar de spelers te brullen – als opgefokte voetbaltrainer.”