Cultureel Persbureau / De Dodo (2 juni 2012)
Twee mannen zitten samen aan tafel en eten spaghetti. De één werkt het bord pasta in no time naar binnen, en vertelt tegelijkertijd met volle mond een amusante anekdote – nét niet verstaanbaar – met woeste gebaren en zelfingenomen gebrom. De ander, een bejaarde vent, wordt totaal genegeerd. Ondanks verwoede pogingen slaagt de arme man er maar niet in om met zijn hevig trillende hand ook maar één sliert spaghetti in z’n mond te krijgen. Uitgehongerd begraaft hij zijn kop in de pasta, neemt een grote hap, stikt en sterft. De ander heeft niets in de gaten en lult onverstoorbaar verder. Dit is Zwischenfälle.
De Duitse regisseur Andrea Breth selecteerde 54 korte scènes uit het absurdistische oeuvre van de Russische modernist Daniil Charms, en de kluchten van de Franse toneelschrijvers Georges Courteline en Pierre Henri Cami. Deze scènes knoopte ze aan elkaar in een strakke regie met inventieve vormgeving, afgewisseld met bitterzoete Duitse liefdesliedjes. Maar in het virtuoze spel; dáár gebeurt het…
In Zwischenfälle krijgen de tien acteurs – zes mannen en vier vrouwen, gekleed in non-descripte maatpakken – alle ruimte om een enorm spectrum aan theatrale vaardigheden te laten zien. De scènes variëren in lengte van een paar seconden tot een paar minuten. Dat geeft de voorstelling een enorme vaart. Naast verbale krachtpatserij, waarbij de spelers op duizelingwekkende snelheid elkaar de huid vol schelden of met perfecte timing onzingesprekken en tirades voeren, bestaat Zwischenfälle voor een groot deel uit vervreemdende mime en dans. Die disciplines worden door de acteurs nét zo goed beheerst als het gründliche grote zaal-acteerwerk. En dat is ongelooflijk knap.
Zo komen in Zwischenfälle een aantal dansscènes voorbij die strikt genomen helemaal voldoen aan de techniek en conventies van de hedendaagse dans – maar alle bewegingen zijn nét iets pathetischer, iets meer uitvergroot of op een ander manier in het belachelijke getrokken. Zoals in Ballet van de drie onafscheidelijken: een scène waarin drie acteurs idioot dicht op elkaar dansen. Die afwisseling zorgt ervoor dat de voorstelling (3,5 uur, inclusief pauze) echt voorbij vliegt.
Qua stijl doet Zwischenfälle sterk denken aan het werk van de Zweedse cineast Roy Andersson – van de films Songs From The Second Floor en You, The Living. Vooral naar die laatste film lijkt Breth in een scène direct te verwijzen, wanneer ze een van haar actrices een pluche hond over het podium laat sleuren.
[youtube width=”605″ height=”490″]http://youtu.be/M07JsQdwRIc[/youtube]
De voorstelling is een lofzang op de mens, die zich al klungelend een weg moet zien te banen door de absurditeit van het bestaan. Een jongen, gewapend met een bos bloemen, probeert krampachtig een aria voor zijn geliefde in te studeren; een groep mensen beklaagt zich om één van hen, die om onduidelijke reden voor pampus ligt en weigert nog overeind te komen; een eenzame grijsaard is verliefd op de stem van de radiopresentatrice en zoent zijn radio; een bruid belt haar ouders voor instructies tijdens de huwelijksnacht. Het zijn aandoenlijke stumpers, in onbeduidende tussenmomentjes die ze liever zouden vergeten.
Maar zij worden gezien, lijkt Breth te zeggen. Zij blijven niet onopgemerkt.