Cultuurpers (8 november 2012)
De experimentele hiphop / noiseband Death Grips speelt schuimbekkende takkeherrie. Maar wel hele spannende, interessante takkeherrie met paranoïde, surreële teksten. Live was het een verademing. In hun concert in Bitterzoet (gepresenteerd door Paradiso) ontketenen vocalist MC Ride (Stefan Burnett) en drummer Zach Hill een 20 minuten durende orkaan van adembenemende razernij. Hill – gewapend met slechts een kickdrum, snare en floor tom-, Burnett met microfoon, en ondersteund door de glitchy beats, elektronica en videobeelden van derde (afwezige?) bandlid Flatlander (Andy Morin). Geen pauzes, geen geouwehoer, geen toegiften, maar puur knallen. Een legendarisch optreden.
Death Grips is zware kost, maar prima te pruimen voor de vrijzinnige luisteraar die niet schikt van hardcorepunk, black of death metal, underground hiphop of ander rauw kabaal. Begin 2011 gooide het trio uit Sacramento een clustergranaat in de underground muziekscene met hun gratis mixtape Exmilitary, nadat een eerdere zelfgetitelde EP al op diverse blogs werd geprezen. De hype rond de band was / is gigantisch, maar aanstekelijk. Fans konden na het woeste concert in Bitterzoet in ieder geval opgelucht ademhalen. Live zijn ze nét zo goed als op mp3.
Voor de goede verstaander: Death Grips combineert de gruizige, experimentele underground hiphop van Dälek, de opgefokte verontwaardiging van Public Enemy in hun beste jaren met brute elektronische drone en noise, Atari Teenage Riot-achtige kabaalbeats en de blinde razernij van noise rap pionier B L A C K I E… ALL CAPS WITH SPACES. Voor de muzikale onmivoor is het smullen, omdat Death Grips echt iets nieuws aan het doen is. De band past in geen enkel hokje. Neurosis, maar dan op z’n hiphops? En dan toch ook nog – tot ieders verbazing – ongelooflijk catchy?
De dichtgetatoeerde vocalist / brulboei MC Ride (Stefan Burnett) maakte onder de naam Mxlplx eerder deel uit van de – zo mogelijk nóg obscuurdere – hiphopformatie Fyre. Beeldend kunstenaar en, vooral, drummer extraordinaire Zach Hill bereikte door zijn werk bij het experimentele mathrockbandje Hella snel de top als een van de meest innovatieve percussionisten in de alternatieve muziekscene, bekend om zijn onnavolgbare polyritmes en vooral psychotisch snelle voetenwerk en krankzinnig harde slagen. Geluidskunstenaar en filmmaker Andy Morin is onder zijn alias Flatlander verantwoordelijk voor de elektronica en de rauwe cut & paste videoclips van de band.
Verontwaardiging alom bij de undergroundpuriteinen, toen de band begin 2012 tekende bij muziekmoloch Epic Records. Weliswaar mét de belofte om in één jaar twee volledige albums uit te brengen. De eerste plaat via Epic, The Money Store, werd deels gratis via de site verspreid, met bijgaande zelfgemaakte video’s.
Dat het even niet helemaal lekker ging met Death Grips, bleek al toen op het laatste moment een Amerikaanse tournee deels werd afgeblazen. Na een periode van betrekkelijke radiostilte kroop Death Grips op 1 oktober achter de facebookpagina en gooide hun integrale nieuwe album NO LOVE DEEP WEB online. Gratis. De reden, aldus Death Grips:
“The label wouldn’t confirm a release date for NO LOVE DEEP WEB until “next year sometime”. The label will be hearing the album for the first time with you.”
NO LOVE DEEP WEB is letterlijk en figuurlijk een dikke lul naar het platenlabel. Zie het artwork (u bent gewaarschuwd. NSFW!). Epic reageerde furieus en sommeerde de band schuimbekkend om het album weer in te trekken en de masters onmiddelijk af te staan. De website van de band werd geblokkeerd, volgens Hill en consorten een subversieve actie van Epic om het lekken van het album tegen te gaan. Maar wellicht eerder toe te schrijven aan een gecrashte server, dankzij de koortsachtige massale download door de fans.
In ieder geval was de geest was uit de fles. Later bleek ook dat, op basis van statistieken van Bittorrent, Death Grips in de eerste helft van het jaar 2012 bovenaan stond als meest legaal gedownloade artiest. Complottheoretici speculeerden over een slimme marketingcampagne door Epic. Totdat de band zelf, in een laatste ‘fuck you!’ naar de platenmaatschappij, een aantal pisnijdige emails tussen Epic en het eigen management online zette. De band werd ‘ontslagen’. Vermoedelijk tot hun eigen opluchting.
Het blijft lastig, de relatie tussen de underground en het Grote Geld en de Grote Belangen van de mainstream-muziekindustrie. Recording engineer Steve Albini, intellectueel van de do-it-yourself beweging, bekend van zijn legendarische bands Big Black, Rapeman en de noiseband Shellac, legt hieronder even uit waar het fout gaat als idealistische, vernieuwende undergroundbands proberen het systeem van de platenmaatschappijen van binnenuit te veranderen. En er zelf beter van proberen te worden. Met behoudt van creatieve integriteit.
Spoiler: dat kan dus niet. Dat heeft Death Grips nu ook begrepen.
[youtube width=”605″ height=”490″]http://www.youtube.com/watch?v=tiitifPJkow[/youtube]