Het Parool / Kunst & Media (19 februari 2013)
Lijdensweg west is een kunstroute door stadsdeel West, waarbij 14 kunstenaars het alledaagse lijden zichtbaar maken aan de hand van de veertien staties. Zieltjes winnen is niet de bedoeling.
DANIËL BERTINA
Lijdensweg west is de komende 40 dagen, tot Pasen, te bezoeken. In deze openbare kunstroute door Amsterdam West tonen veertien kunstenaars, ieder op een eigen manier, een fase in de kruisweg van Jezus Christus. Alle veertien staties komen voorbij. Van Jezus’ terdoodveroordeling, door Bert Kramer als sculptuur verbeeld in het plantsoen op het Surinameplein, tot zijn graflegging: een videokunstwerk van Ghazaleh Abassalian in de etalage van Meneer de Wit (Witte de Withstraat 10).
De staties staan voor universele vormen van lijden, zegt kunstenaar en medeorganisator Pavèl van Houten tijdens de opening (afgelopen donderdagavond). “Christelijke symboliek is enorm bepalend geweest voor zo ongeveer de hele westerse kunstgeschiedenis. Maar in de hedendaagse kunst is religie een beetje taboe. Veel kunstenaars zijn huiverig voor de dogma’s en bang om zich voor een religieus karretje te laten spannen. In Lijdensweg west leggen we dan ook de nadruk op de universele kant van het kruisigingverhaal. We hebben de kunstenaars gevraagd om het alledaagse lijden zichtbaar te maken.”
Van Houten presenteert zijn variant op de statie waarbij Jezus wordt gestript en vernederd. Hij maakte foto’s van zijn eigen naakte lichaam en liet Google Images zoeken naar afbeeldingen die qua vorm het meest overeenkwamen. Van Houten lacht: “Dat was nogal confronterend, want Google kwam vooral met foto’s van de meest gruwelijke afwijkingen en verwondingen.” Het resultaat, een fotocollage, is te zien op de Jan Evertsenstraat 6.
Het prille idee voor Lijdensweg west ontstond anderhalf jaar geleden bij theoloog en theatermaker Rikko Voorberg in samenwerking met Linda Koene, Kim Nathalia en Pavèl van Houten. Daarna werden buurtbewoners, lokale bedrijven en instellingen erbij betrokken. Als zelfverklaard kerkpionier zoekt Voorberg naar nieuwe manieren om de kernwaarden van het Christelijke geloof in de samenleving uit te drukken. Christelijke thema’s moet je niet binnen de kerk opsluiten, zegt Voorburg. “Dat is zonde. Pas buiten die kerkmuren kan je ermee spelen. Daarom hebben we voor Lijdensweg west een aantal vrije geesten gevraagd om op hun eigen manier thema’s uit de kruisweg te verbeelden. Zieltjes winnen is niet de bedoeling.”
Kunstenaar Merel Noorlander nam de meest iconische statie onder handen: Jezus stervend aan het kruis. Voor haar kunstwerk, een serie etalagekastjes in de Witte de Withstraat, interviewde ze buurtbewoners over hun gestorven dierbaren. Ze verwerkte deze verhalen tot collages als eerbetoon aan de overledenen. Noorlander: “Ik mijn werk verzamel ik altijd verhalen, maar in dit geval waren die verhalen extra breekbaar, dus het was een uitdaging om steeds de juiste snaar te raken.”
Na de opening jaagt geurkunstenaar Jorg Hempenius (de ‘Scentman’), gewapend met een blazende ventilator en een arsenaal flesjes, de bezoekers massaal Café ’t Vossie uit. Niet iedereen kan de ‘lijdensgeur’ van Jezus’ eerste val met het kruis waarderen: een penetrant parfum van natgeregende hond, braaksel en ranzig zweet. Of iets vergelijkbaars.
In de vrieskou stapt een groep bezoekers op de fiets voor de eerste rondleiding langs de route. Onder andere langs de Hoofdweg, met de fotoserie verstopt in vuilcontainers van Tim en Suzanne Knip-Mooij, waarin het dragen van het kruis wordt verbeeld. Blauwbekkend lacht medeorganisator Linda Koene: “In deze kou is het al flink lijden. Maar om Lijdensweg west echt goed te ervaren zou het eigenlijk ook nog 40 dagen keihard moeten regenen.”