Het Parool / Kunst & Media (24 mei 2011)
In de aanloop naar het symposium What Design Can Do! presenteren vijf ontwerpbureaus hun oplossingen voor Amsterdamse ergernissen. In het laatste deel: de Open Coop schept orde in de taxichaos.
DANIËL BERTINA
Op het voormalige Shellterrein in de Tolhuistuin in Noord streek eerder dit jaar de Open Coop neer: een samenwerkingsverband van een aantal architecten, ontwerpers, kunstenaars en creatieve geesten, van invloedrijke designbureaus tot eenmanszaken. De keuze voor de locatie – jarenlang hoofdkantoor van het grootkapitaal – is deels symbolisch, vertelt Hedwig Heinsman (1980) van DUS Architecten. “Als aanstormende Amsterdamse ontwerpers proberen we hier een antwoord te bieden op de invloed van de grote multinationals op onze stad. Door slim samen te werken.”
Vrijdag leveren de creatievelingen van de Open Coop een presentatie op What Design Can Do! Een tweedaags internationaal symposium in de Stadsschouwburg over de rol die design kan spelen bij het oplossen van talloze maatschappelijke problemen.
Als voorproefje hield de Open Coop vorige week een brainstormsessie over de taxichaos in de stad. “Zeker voor de toeristen zijn Amsterdamse taxi’s rampzalig,” zegt mede-initiatiefnemer Thijs Middeldorp (1978) van Partizan Publik. De Coop stuitte op een waslijst aan klachten: korte ritten worden geweigerd, klanten worden afgezet, de totale ritprijs is vaak onduidelijk voordat iemand in de wagen stapt, of de chauffeur spreekt de taal niet en heeft benedenmaatse stratenkennis.
Hét grote probleem is gebrek aan transparantie, concludeerde de Open Coop. Uiteindelijk werden drie oplossingen bedacht. Ten eerste: alle taxi’s krijgen dezelfde kleur en worden ieder voorzien van een grote, professionele en mooie portretfoto van de chauffeur op de zijkant van de wagen. Mét naamsvermelding, om de herkenbaarheid te vergroten. “De anonieme taxi’s krijgen zo letterlijk en figuurlijk een vriendelijk gezicht,” zegt Heinsman. “Zo kunnen goede rijders zich onderscheiden van de rest. Als rijdende billboards.”
Vervolgens komt er bij elk groot station of drukke taxistandplaats een onafhankelijke infozuil waar de klanten, na het invoeren van hun bestemming, een indicatie krijgen van de totale ritprijs. Heinsman: “Daarmee kunnen ze controleren of ze niet worden afgezet.” Radeloos verdwaalde toeristen worden bij het gebruik van de zuil geholpen door een aantal vriendelijke ‘hosts’ in herkenbare uniforms. Dat kost natuurlijk wel een paar ton, geeft Middeldorp toe. “Maar zo beperk je wel de enorme imagoschade die de stad door asociaal taxigedrag oploopt.”
Tegelijkertijd komen er voor de auto’s twee staanplaatsen: één voor korte ritten, en één voor de langere ritten. Zo kan de chauffeur zelf de afweging maken hoe lang hij op klanten wil wachten. Hij kan bijvoorbeeld kiezen voor vier korte ritjes (plus fooi), of één langere. Dat zorgt voor meer doorstroming en minder irritatie.
Voor de meer geroutineerde, smartphonevaardige taxigebruiker wil de Open Coop een app ontwerpen, waarmee een klant via GPS een overzicht krijgt van de beschikbare taxi’s in de buurt. Middeldorp: “Zoiets bestaat al. Met één druk op de knop kan je een taxi van een bepaalde firma bestellen. Maar wij willen dat idee open source aanbieden, zodat iedere onafhankelijke chauffeur erop vermeld kan worden. Zo krijgt de klant meer keuze.”
Dit alles hoeft niet bij een leuk idee te blijven, benadrukt Heinsman. Vooral de applicatie maakt het mogelijk om de taxiwereld grondig te veranderen. “De Open Coop is nadrukkelijk géén denktank, maar een doetank. Dus we willen dit idee ook écht gaan uittesten door chauffeurs uit te dagen om zich te verenigen – onder andere via sociale media – en een nieuw soort taxicorporatie te beginnen. De Open Coop zou die dan kunnen vormgeven en begeleiden. Nu zoeken we nog een stel enthousiaste chauffeurs die mee willen doen.”
What Design Can Do! Stadsschouwburg Amsterdam, 26 en 27 mei