Het Parool / Amsterdam (14 april 2012)
Graffitilegende Niels ‘Shoe’ Meulman maakte een manshoge muurschildering op de luiken van TrouwAmsterdam. Calligraffiti, eerbetoon aan de stad.
tekst DANIËL BERTINA / fotografie BAS UTERWIJK / video ADELE RENAULT
“Ik doe tien procent, de natuur en zwaartekracht doen de rest,” zegt Niels ‘Shoe’ Meuman (1967), ras-Amsterdammer, graffitilegende, graficus en beeldend kunstenaar. Met een bezem heeft hij tegen de gitzwarte rolluiken van TrouwAmsterdam in zwierige zilverkleurige letters de naam van zijn stad geschilderd. In zijn eigenzinnige calligraffitistijl: deels kalligrafie, deels graffiti. Afwisselend met strakke lijnen, krullen en woeste, druipende verfspatten.
“De Wibautstraat is één van de grootste verkeersaders van de stad,” zegt Meulman. “En stond ook jarenlang bekend aller-lelijkste straat van Amsterdam, maar ze zijn de boel nu enorm aan het opknappen. Dus het was een uitdaging om juist hier een eerbetoon aan de stad te maken. Ik houd van dat soort grote gebaren.”
Het initiatief voor de muurschildering kwam van Unruly Gallery: een kleine galerie in de Staatsliedenbuurt die dienst doet als expositieruimte en uitvalsbasis voor Meulman, en zijn geestverwanten uit de beeldende kunst en street art.
Onder zijn alias ‘Shoe’ maakte Meulman sinds de jaren tachtig furore als fanatieke, internationaal gerespecteerde graffitikunstenaar. Daarna werkte hij als graficus, ontwerper en creative director in de reclamewereld. Zijn werk maakt deel uit van de collectie van het Stedelijk Museum en The San Francisco Museum of Modern Art. Tijdens de Beijing Design Week 2011 maakte Meulman een serie immense schilderwerken op daken en muren in Peking, en reisde eerder dit jaar met zijn Upside Down Tour door Nieuw Zeeland, Australië en Singapore. Vorige maand exposeerde hij samen met schoenenontwerper Rem D. Koolhaas in warenhuis Selfridges & Co in Londen.
“Als kind was ik al gefascineerd door kalligrafie,” zegt Meulman. “In mijn tienerjaren verloor ik dat een beetje uit het oog, en ik dook helemaal in die overweldigende graffiti- en hiphopscene. Pas toen ik veertig werd kwamen beide passies samen in mijn eigen kunstvorm: calligraffiti. Een samenvloeien van strakke oud-Europese typografie en lettertypes; de spontane, chaotische energie van de oosterse zenkalligrafie en natuurlijk de graffiti.”
Met de geboorte van calligraffiti besloot Meulman zichzelf ook écht kunstenaar te noemen. “Ik had levenservaring nodig om in mijn werk de combinatie van kwetsbaarheid en kracht te durven laten zien. Nu durf ik ook veel meer abstracte, expressionistische, en onleesbare dingen te maken. Alle invloeden vallen op z’n plaats.”
Wie aan graffiti denkt, denkt aan spuitbussen. Maar Meulman gebruikt in zijn calligraffiti voornamelijk brede kwasten of – afhankelijk van de schaal – zelfs bezems. “Met een pen teken je met je vingers, met een kwast schilder je uit de pols, en met een spuitbus gebruik je de hele arm. Maar wanneer je met een bezem aan de slag gaat, dan moet je het hele lijf in de beweging gooien. Als ik nu een groot schilderwerk maak, lijkt het net of ik een kungfu demonstratie geef.“
Meulman is nét terug van zijn grootste solotentoonstelling tot nu toe: Justified Scriptures bij 941 Geary Gallery in San Francisco. Die stad was een openbaring, zegt Meulman. “San Francisco en Amsterdam zijn zustersteden want ze speelden een belangrijke rol tijdens de hippiebeweging. In San Francisco is die vrijzinnige spirit nog altijd te voelen. De héle stad is versierd met geweldige kunst in de openbare ruimte. Geen middelmatig knoeiwerk, maar serieuze murals, die zowel door de gemeente als de bewoners worden gewaardeerd.”
“Helaas zijn die grootschalige muurschilderingen in Amsterdam heel zeldzaam geworden. Alles is vastgeroest in regeltjes, en de hele stad is een monument waar je niet mag aankomen. Ik hoop dat er weer een mentaliteitsverandering komt; dat de gemeente, bewoners en de kunstenaars zich realiseren dat kunst in openbare ruimte gewoon een rijkdom is voor de stad. Met Unruly Gallery proberen we dat idee uit te dragen.”
www.unrulygallery.com / www.nielsshoemeulman.com / www.calligraffiti.nl
[vimeo]http://vimeo.com/41109593[/vimeo]
