Het Parool / Kunst & Media (15 januari 2011)
De Amerikaanse schilder Daniel Bodner exposeert bij Galerie Roger Katwijk. Met The burden of light toont hij de vervreemdende lichtval in de straten van Manhattan, en de Amsterdamse binnenstad.
DANIËL BERTINA
“Het is nogal een poëtische titel, The burden of light: de beladenheid van licht,” grijnst schilder Daniël Bodner (Milwaukee, 1963). In Galerie Roger Katwijk in de Lange Leidsedwarsstraat vertelt hij over zijn nieuwe tentoonstelling. “Ik ben gefascineerd door de manier waarop licht, zowel in de schilderkunst als in het dagelijkse leven, de wereld afbakent en vorm geeft. In mijn schilderijen probeer ik het licht in het beeld te laten branden.”
De tientallen schilderijen in The burden of light tonen de straatlandschappen – of ‘cityscapes’ – van Bodners twee woon- en werkplekken. Het zijn straattaferelen in de buurt van zijn studio in The Bowery (een straat in zuid Manhattan) en nachtelijke scènes op de Nieuwendijk, een steenworp afstand van zijn Amsterdamse atelier. Allemaal tonen ze een vervreemdend gebruik van licht. Van het verblindende, kille daglicht naar de kunstmatige, surreële lichten van de stad bij nacht. De expositie is tot en met 5 februari te bezoeken.
In de vroege jaren tachtig verhuisde Bodner naar New York, stortte zich in de kunstscene en werkte voor verschillende galeries en het Guggenheim Museum. Toch kwam zijn doorbraak via Europa. In 1990 belandde hij in Amsterdam, en bleef hier vijftien jaar wonen. Via Aschenbach Gallery werd zijn werk tentoongesteld op Art Cologne, en kort daarop ontmoette hij galeriehouder Roy Boyd. In diens galerie in Chicago hield Bodner zijn eerste soloshow op Amerikaanse bodem. Sinds 2005 pendelt hij op en neer tussen Manhattan en Amsterdam.
“In mijn Amsterdamse jaren zat ik nogal vast in mijn hoofd, en was ik veel bezig met psychologie. Ik maakte veel ruige, abstracte beelden van naakte figuren met een grofkorrelige structuur. Dat was mijn metafoor voor het menselijke bestaan van verval en verwoesting.”
Het werk in The burden of light is aanzienlijk minder ruw en de straattaferelen zijn realistischer. Een gezette man in een blauw overheid komt op meerdere doeken voor. Hij kijkt besluiteloos en afwachtend rond met zijn jasje over zijn arm, terwijl mensen stoïcijns langs hem heen snellen. Het beklemmend felle zonlicht houdt hem in scherpe banen op het trottoir gevangen.
“Deze serie gaat over de isolatie en eenzaamheid van het leven in de stad. Ik laat zien hoe licht het beeld kan vervormen of verblinden, zoals wanneer je te lang in de zon kijkt. Wat door het licht wordt gevangen wordt bijna verblind, en wat niet wordt beschenen blijft donker en vormeloos. Er wordt wel eens gezegd dat in mijn cityscapes het typische Hollandse licht is terug te zien. Dat is niet bewust gedaan, maar ik heb veel bewondering voor het werk van Jozef Israëls en George Hendrik Breitner.”
Door de globalisering is er steeds minder verschil tussen steden zoals New York, Londen, Parijs of Amsterdam. “Je ziet overal dezelfde winkels, de mensen gaan hetzelfde gekleed, en je voelt dat er iets verloren is gegaan. Dat is tragisch, maar wél een uitdaging voor kunstenaars. De creatieve geest moet veel harder werken om unieke verschillen te ontdekken.”
De eerste dag terug in New York liep hij een oude vriend tegen het lijf, fotograaf Bill Jacobson. “Zijn werk opende een nieuwe deur in mijn hoofd. Zijn foto’s van de New Yorkse straten waren zo prachtig dat ik gelijk ben gaan schetsen.” Vanuit de ramen van zijn studio’s in Amsterdam en New York maakte Bodner honderden foto’s als voorstudie, die hij digitaal bewerkte en samenvoegde tot nieuwe beelden als basis voor zijn cityscapes. “Photoshop was mijn schetsboek.”
Bodner denkt niet dat fotografie ooit de schilderkunst zal verdrijven. “Schilderen is een essentieel deel van de menselijke natuur. Van kleine kinderen die met hun eten kliederen, tot holbewoners die op de muren van hun grotten tekenden – de mens heeft altijd de drang gehad om ideeën zichtbaar te maken, en zich in beelden uit te drukken. Schilderen blijft een unieke vorm van expressie.”
www.danielbodner.com / www.galerlierogerkatwijk.nl
Daniel Bodner. The Burden of Light. Galeri Roger Katwijk, Lange Leidsedwarsstraat 198-200. T/m 5 feburari.