Het Parool / Kunst & Media (25 januari 2012)
Met haar debuutroman De Almeerse rioolmoorden schreef Anouk Kemper een berg frustraties van zich af. Zowel over haar Almeerse wortels, én hip Amsterdam.
DANIËL BERTINA
Lilly is geadopteerd door de familie Mulder, klein van stuk, Vietnamees, hoogbegaafd, zeer manipulatief en sarcastisch; ze houdt van drugs dealen, dieren doodmartelen, wurgseks met haar aanzienlijk oudere, zwaar criminele en boksende, Armeense minnaar – en is opgegroeid in Almere. Lilly is de hoofdpersoon in De Almeerse rioolmoorden: de debuutroman Anouk Kemper (Naarden, 1986). Kemper lacht verontschuldigend. “En dan te bedenken dat ik haar karaktertrekken nog flink heb teruggeschroefd. In de eerste versie was ze nog veel vreemder, maar het moest wel geloofwaardig blijven.”
Vorig jaar oktober kwam De Almeerse rioolmoorden uit bij Lebowski Publishers. Hans Mulder, journalist bij Almere Actueel en krachteloos verzonken in zijn midlifecrisis, stuit bij toeval op een bizarre dubbele moordzaak. Een drugsdealende dwerg en een Surinaamse uitsmijter worden dood aangetroffen in een Almeers riool. Zonder tanden en vingertoppen. Hans vreest dat zijn adoptiedochter Lilly hier iets mee te maken heeft. Met korte mitrailleurvuurzinnen raast Kemper in 187 pagina’s door het verhaal.
Kemper studeerde aan de School voor Journalistiek en werkte bij Almere Vandaag, Folia en de Volkskrant. “Direct na mijn afstuderen zat ik gelijk fulltime op de krant en dat benauwde me ontzettend,” zegt Kemper. “Ik wilde nog meer kennis opdoen. Ik wilde beter begrijpen hoe de machtsverhoudingen liggen in de wereld, dus ik begon aan een tweede studie: geschiedenis.”
Ze schreef aan haar debuut op de vrijdagavonden, na het college Arabische cultuurkunde. “Ik had met een vriend afgesproken dat ik hem elke vrijdag voor tien uur ’s avonds vijf nieuwe kantjes zou sturen. Als stok achter de deur.” In amper vier maanden was de eerste versie af. Uitgever Oscar van Gelderen zag wel brood in De Almeerse rioolmoorden, nadat hij Kemper een korte passage had horen voordragen tijdens Lebowski Acchievers on Stage in Hotel V. Aldus geschiedde.
[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=RPEsOg3xyGE[/youtube]
Kemper baseerde haar duistere hoofdpersoon Lilly op het geadopteerde duivelskind Damien uit de klassieke horrorfilm The omen (1976). En ook Patrick Bateman, de psychopatische investeringsbankier uit Bret Easton Ellis’ satire American psycho (1991). “Ik ben gefascineerd door mensen zonder geweten,” zegt Kemper.
“Mijn moeder werkt in het speciaal basisonderwijs, daar zie je soms kinderen die volkomen amoreel gedrag vertonen zonder duidelijke aanleiding. Hoe Lilly zo slecht is geworden vind ik eigenlijk niet zo interessant. Ik heb het gebruikt als een gegeven; als een natuurkracht.”
Rond de publicatie van De Almeerse rioolmoorden haakte de pers gretig in op de sarcastische passages waarin Kemper, in de stem van haar hoofdpersoon, haar gal spuwt over de troosteloze bewoners en architectonische miskleunen van haar ‘prachtstad’ Almere. Maar naast de Almeerse aso’s fileert Kemper in haar boek ook de tragisch-hippe Amsterdammers en hun subculturen:
“Rogier en ik gingen naar club Trouw, begin april. Het was zo’n kutavond met elektronische kutmuziek waar iedereen ineens lyrisch over is. Hip in Berlijn. En wat hip is in Berlijn is heilig. En cool. En verantwoord. Net het publiek dat ik nodig had. Geblokte overhemden, skinny jeans, nerdbrillen en rugzakjes.”
“Ik heb heel lang een ideaalbeeld van Amsterdam gekoesterd,” zegt Kemper – geboren in het ziekenhuis van Naarden, opgegroeid in Almere, nu tevreden bewoner van De Baarsjes. “Vooral toen ik nog in Almere woonde en al mijn vrienden richting Amsterdam waren vertrokken. Twee jaar geleden zag ik de kans om ‘uit te breken’ en ook te verhuizen. Nu zie ik ook de schaduwkanten van die hippe Amsterdammers met hun zelfgenoegzame blabla. Er zit veel frustratie in dit boek. Almere moest even aangepakt worden, maar Amsterdam ook.”
Nu is Kemper naar eigen zeggen ‘wel even klaar’ met Almere. Haar nieuwe thriller – in de maak – gaat over een broer en zus, een mysterieuze verdwijning en de Israëlische geheime dienst. Het verhaal speelt zich helemaal af in Tokio.
De Almeerse rioolmoorden door Anouk Kemper, Lebowski Publishers, €15