Straatjongen

De Amsterdamse kunstenaar Ard Doko (22) reisde naar de oerconservatieve Amerikaanse stad Peoria om de bewoners kennis te laten maken met streetart. En om te praten over de kracht van creativiteit bij psychische problemen.

 DANIËL BERTINA

Kunstenaar Ard Doko is in gevecht met de Skypeverbinding vanuit Peoria, Illinois. Het beeld hapert en valt om de paar minuten uit. Hij lacht om wéér een hobbel tijdens zijn verblijf in de VS: “Gisteren stond ik buiten te werken, en toen heeft een enorme regenbui m’n doek vernaggelt. Zo zie je maar. Het leven van een kunstenaar is lijden.” Continue reading “Straatjongen”

‘Jorn is ongrijpbaar meesterlijk’

Honderd jaar geleden werd in Denemarken Asger Jorn geboren: ongrijpbaar kunstenaar, dwars denker en één van de geestesvaders van de Cobra. Het Cobra Museum toont nu een dwarsdoorsnede van het werk van de Deen.

DANIËL BERTINA

Op een immense zwart-wit foto tegen de wand van het Cobra Museum is Asger Jorn (1914-1973) aan het werk, op eigenzinnige manier. In diepe concentratie rijdt de Deense kunstenaar en denker op een scooter door een grote bak met klei. De banden laten een reliëf na: de basis voor een groot keramisch kunstwerk. Continue reading “‘Jorn is ongrijpbaar meesterlijk’”

Een doos met tienduizend losse negatieven

Roman Vishniac werd in 1983 wereldberoemd met Een verdwenen wereld, een indringend fotoproject over het joodse leven in Oost-Europa, vóór de Sjoa. Maar zijn beste werk bleef tot nu toe ongezien. Curator Maya Benton vertelt over de tentoonstelling Roman Vishniac (Re)discovered.

DANIËL BERTINA

Maya Benton, curator van het International Center of Photography in New York, strooit twee handen verfrommelde theezakjes over de tafel. Ter illustratie van de chaos die ze een paar jaar geleden aantrof in het fotoarchief van Roman Vishniac (1897-1990), destijds in beheer van diens bejaarde dochter Mara.

Benton: ‘Stel je voor: dit zijn tienduizend losgeknipte negatieven. Zonder onderschriften of enige context. Een collectie van vijftig jaar fotograferen.’ Ze pakt een paar theezakjes. ‘Dus dit is een foto van het New Yorkse Chinatown in 1950, dit is een biddende rabbijn in Lodz, een Berlijnse straatscène vlak voor de oorlog, een spelend meisje in een Duits displaced persons-kamp in 1947, of een hippe jonge verkoopster in vooroorlogs Warschau. Alles door elkaar.’ Continue reading “Een doos met tienduizend losse negatieven”

‘Schilderen was voor mij een openbaring’

Het werk van de Amsterdamse kunstenaar Sit gaat razendsnel de wereld over. Met dank aan het internet, en Pearl Jam.

DANIËL BERTINA

De Amsterdamse kunstenaar Sit pakt zijn iPhone. “Excuses voor het kapotte scherm, maar dit moet ik je even laten zien.” Hij scrollt naar een zelfgemaakte foto van een kleurrijk toeristenwinkeltje met imitatieschilderijen in Hanoi. Tussen de nep-Van Goghs en nageschilderde filmposters hangt een Vietnamese namaak van één van Sit’s schilderijen, Haiiro Nr.12. Vrouwelijke figuren met dikke rookwolken als haar. Sit grijnst breed: “Via het internet verspreidt mijn werk zich ontzettend snel van blog naar blog. En dan opeens hang je daar als plagiaat. Hilarisch toch?” Continue reading “‘Schilderen was voor mij een openbaring’”

Eerbetoon aan het doorleven

Het Parool / Kunst & Media (24 maart 2014)

Kunstenaar Sam Drukker portretteerde tien hoogbejaarde joodse mannen die de Tweede Wereldoorlog als volwassenen hebben meegemaakt. Het project Minje is een eerbetoon aan de kracht van het overleven en de joodse traditie.

tekst DANIËL BERTINA foto’s KLAAS FOPMA

Gewapend met lucifers, een potje inkt en een fototoestel kwam kunstenaar Sam Drukker (Goes, 1957) bij tien hoogbejaarde joodse mannen over de vloer. Oude heren tussen de 84 en 103 jaar oud die de Tweede Wereldoorlog als volwassenen hebben meegemaakt én overleefd. Drukker was er soms een uur of twee, vaak langer. Praten over het verleden mocht, maar hoefde niet. Meestal was het stil.

Drukker: “Ik ben geen schrijver, ik ben een kijker. Het ging me niet om het optekenen van hun levensverhalen. Ik wilde me niet richten op het tragische verleden, maar op het dóórleven. Daarbij raakte ik gefascineerd door die ontzettend taaie, sterke mannen en hun levenslust. Dat heb ik proberen te tonen. Ik ging bij ze op de vloer zitten en schetste met een lucifer, gedoopt in inkt, op stroef papier. Heel onhandig materiaal, maar dat dwong me tot volle concentratie en maakte improvisatie mogelijk. Zo zat ik zwijgend en zwetend te werken. Vaak hoorde je alleen het tikken van de klok.” Continue reading “Eerbetoon aan het doorleven”

‘Uit verwarring ontstaat moois’

De Japanse kunstenaar Rumiko Hagiwara gefascineerd door culturele misverstanden. ‘Die verwarring is vaak het begin van iets moois’.

DANIËL BERTINA

Rumiko Hagiwara (Tomioka, 1979) gebaart naar een enorme print van een foto aan de muur van Jeanine Hofland Contemporary Art, met de titel Photo of A4 paper. Inderdaad: het is een gigantische foto van een wit A4’tje. Ze lacht verontschuldigend. “Sorry, het is een Japanse standaardreflex:  de hele tijd mezelf excuseren, vooral als ik me even geen houding weet te geven. Of als ik over mijn kunst moet praten.” Continue reading “‘Uit verwarring ontstaat moois’”

Gefascineerd door geweld en lijden

Het Parool / Kunst & Media (5 december 2013)

Stadsdichter Menno Wigman en kunstenaar Diana Scherer leefden hun fascinatie voor moordlust uit in De vrede moe, een bundel duistere foto’s en gedichten, geïnspireerd op oude politiefoto’s.

DANIËL BERTINA

Continue reading “Gefascineerd door geweld en lijden”

‘Sterrenstof en taal’

JHM Magazine / nr. 2, jaargang 22, november 2013 – maart 2014

Het Joods Cultureel Kwartier herbergt vele schatten. Elk met een bijzonder verhaal. In deze rubriek wordt steeds een juweeltje uitgelicht.

DANIËL BERTINA

Continue reading “‘Sterrenstof en taal’”

België even in de ban van India

Het Parool / Kunst & Media (30 oktober 2013)

Het Belgische kunstenfestival Europalia.india biedt een gigantisch programma met honderden evenementen over de Indiase cultuur. Twee exposities in het Brusselse Paleis voor Schone Kunsten vormen de kern. Continue reading “België even in de ban van India”

Wát er gebeurt is onduidelijk, maar het is fascinerend

Het Parool / PS (9 oktober 2013)

BEELDENDE KUNST

ZACHTJES OM HET NIET

Door Miloushka Bokma & Andrea Radai Waar Reuten Galerie, Prinsengracht 510s Te zien t/m 27/10, www.galeries.nl/reuten

Aan de muren is los werk van beide kunstenaars te zien, maar achterin Reuten Galerie staat een donkere monoliet die alle aandacht opslokt: de multimedia-installatie Zachtjes om het niet. Dit massiefhouten drieluik is een samenwerking tussen beeldend kunstenaar Miloushka Bokma (Curaçao, 1971) en schilder Andrea Radai (Boedapest, 1964). Verspreid over vakjes aan de drie wanden komen de videokunst en foto’s van Bokma en de schilderijen van Radai samen. De filmscènes in loops, geënsceneerde foto’s en schilderijen zijn als flarden van herinneringen die op elkaar inhaken. Met als enige houvast de personages die in meerdere werken voorbijkomen. Continue reading “Wát er gebeurt is onduidelijk, maar het is fascinerend”